Oyuncaklar neden bu kadar önemli?

Zaman zaman anne babalar için gereksiz görünebilen bu oyuncakların herbirinin çocuk gelişiminde ayrı bir yeri ve önemi var…

Çıngıraklar, bez bebekler, uzaktan kumandalı arabalar; çocuğunuzun oynadığı tüm oyuncaklar onun meslek seçimini dahi etkileyebilir. Dolayısıyla çocuklar için oyuncak seçimi oldukça önemli bir konudur. Memorial Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Abdurrahman Yıldırım, oyuncakların çocuk gelişimindeki önemini ve dikkat edilmesi gerekenleri anlatıyor.

Oyuncak, çocukta merak uyandırmalı, kasları çalıştırmalı, girişimciliği ve hayal gücünü arttırmalı. Daha da önemlisi çocuğu problem çözmeye yönlendirmelidir. Bu nedenle çocuk için en iyi oyuncak tekrar tekrar oynamak istediği ve her defasında daha fazla haz aldığı oyuncaktır. Evde bulunan kaplar, makaralar, hamurların tümü çocuğa istediği gibi şekillendireceği bir oyun ortamı sağlar. Oyun çocuğa yaşam deneyimi sağlayarak, kendini farklı durumlara uyarlamasına da yardımcı olur.

Her yeni bilgi yeni bir oyuncaktır
Oyuncakların çocukların yaş grubuna göre seçilmesi gerekmektedir. Yaş grubu, çocuğun ne ile oynayacağının yanında, nasıl oynayacağını da belirler. 0-2 yaş arası çocuklar tüm duyularını uyaran renkli ve sesli çıngırak gibi oyuncaklardan hoşlanırken, okul öncesi çağda olan çocuklar yaratıcı yönlerini destekleyen her türlü nesneden ve resim yapmaktan hoşlanırlar. Çocukların yaşına uygun becerileri geliştirecek oyuncaklara daha duyarlı olduğu bilinmektedir. Çünkü çocuk için edindiği her yeni beceri aynı zaman da bir oyundur. Objelerin yer değiştirmesi ve objelerle çıkartılan sesler bile onun için en zevkli oyunların başında gelebilir.

Bebeklerin oyuncak seçimi müziğe olan ilgilerini ortaya çıkartır
Objelerle çıkartılan seslere olan ilgisi onun müzik yeteneğinin bir göstergesi olabilir. Oradan çıkan bir tını bebeğin müziğe olan ilgisini keşfettirebilir. Keşfettiği yeni renkler ve sesler sanata olan ilgisini ortaya çıkartabilir. 6. aydan sonra annenin iyi bir gözlemci olması bebekteki bir takım davranışların anlamlı olduğunu farkettirecektir. Örneğin, ses yapan iki objeyi birbirine vurduğunda bu ses hoşuna gidiyorsa onu yapmakta israr eder. Çok dikkat kesilir sürekli tekrarlamak ister. O hareketi kestiğiniz zaman ağlayabilir huysuzluk yapabilir. Hoşuna gittiği oradan anlaşılabilir. Hatta bebeğe anne karınındayken bile klasik müzik dinletilebilir. İlk 6 ayda müziğe yetenekli olan çocukların agulaması bile farklıdır. Daha yüksek frekansta ve daha uzun süre ses cıkartabilir. Binlerce bebek üzerinde yapılmış araştırmalarda özellikle ilk 6 ayda hepsinin ağlamalarındaki ses tonları birbirinden farklı olarak saptanmış, dışardan bakıldığında aynı gibi gözükse de bu farklılık detaylı incelemelerde ortaya konmuştur. Bu bağlamda müziğe ilgisi olan bebekler erkenden saptanarak müzik eğitimi için yönlendirilebilir.

Oyuncaklar çocukların meslek seçimlerinde dahi etkendir
Oyuncak, çocukların kişilik ve yetenek gelişimini sağlayarak, yetişkin dünyasına hazırlanmasına yardımcı olmaktadır, doğru seçilen oyuncağın çocukların psikolojik gelişimi kadar, kültürel gelişimine ve hatta ileride meslek seçimine de fayda sağlamaktadır. Örneğin arabalara merakı çok yoğun olan bir çocuğun ileride yarış sporlarına ilgisi olması, lego ya da el hamurlarına ilgisi olan bir çocuğun da mimar ya da mühendis olması olasıdır. Oyuncaklara olan ilgi çocukların içinden gelmektedir ve çocuğu zorla başka bir oyuncağa yönlendirmek imkansızdır. Önemli olan çok küçükken yeteneğini keşfetmek ve ona göre çocuğu yönlendirmektir. Bu nedenle yaş grubuna göre çocuğa uygun oyuncağı almak ve sıkı gözlemci olmak gerekmektedir.

Hayal kahramanları çocuğu travmaya götürebilir
Hayal kahramanları, tabanca, tüfek gibi oyuncakların çocukların ruhsal gelişimine olumsuz etkileri bulunmaktadır. Onlar çocuğu şiddete meğilli hale getiriyor ve bu durum travmaya neden olabiliyor. Çocuğun özellikle 5 yaşına kadar soyut somut kavramı gelişmediği için gerçek hayatla hayal dünyasını karıştırabiliyor. Ailelerin bu konuda dikkatli olması ve çocukları ne kadar isterse istesin bu oyuncaklardan edinmemeleri gerekmektedir.

Yüzeylerdeki kimyasal maddelere dikkat
Oyuncak alırken dikkat edin; ebeveynlerin oyuncak alırken oyuncağın kullanımından kaynaklanan riskleri de dikkate almak gerekmektedir. Oyuncağın parçaları sağlam ve zorlamalara dayanıklı olmalı, yüzeyleri zararlı olan kimyasal madde ile kaplı olmamalı, kenarı ve çıkıntıları fiziksel yaralanmaları en aza indirecek şekilde tasarlanmalı, oyuncaklar ve özellikle çocuğun ağzına soktuğu yüzeyi boyalı olan oyuncakları almamalarını öneriyoruz. parçaları boğulma riski taşımamalıdır. 4- 5 yaşından önce nefes borusuna kaçabilir. 4- 5 cm’den küçük parçalar içeren oyuncaklardan kaçınılmalıdır.


Konular